Psoriasis is een chronische auto-immuunziekte die de huid aantast en zich kan uiten in verschillende vormen en gradaties van ernst. Naast de fysieke symptomen, kan psoriasis ook een aanzienlijke impact hebben op de mentale gezondheid van mensen die eraan lijden. In dit artikel bespreken we de verschillende manieren waarop psoriasis de mentale gezondheid kan beïnvloeden en geven we wetenschappelijk onderbouwde tips en adviezen om hiermee om te gaan.
Wat is psoriasis?
Psoriasis is een auto-immuunziekte waarbij de huidcellen te snel groeien en zich opstapelen, waardoor rode, schilferige plekken ontstaan. Deze plekken kunnen op verschillende delen van het lichaam voorkomen, waaronder de hoofdhuid, de ellebogen, de knieën, de handen en de voeten. Psoriasis wordt veroorzaakt door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren, zoals stress, infecties en bepaalde medicijnen.
Fysieke impact van psoriasis
Psoriasis kan een aanzienlijke fysieke impact hebben op mensen die eraan lijden. Naast de zichtbare symptomen, zoals rode, schilferige plekken op de huid, kan psoriasis ook jeuk, pijn en een branderig gevoel veroorzaken. Deze fysieke symptomen kunnen op hun beurt weer leiden tot slaapproblemen, vermoeidheid en een verminderde kwaliteit van leven.
Mentale impact van psoriasis
Naast de fysieke symptomen kan psoriasis ook een aanzienlijke impact hebben op de mentale gezondheid van mensen die eraan lijden. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen met psoriasis een hoger risico hebben op het ontwikkelen van depressie, angst en zelfs suïcidale gedachten en gedragingen (1). Dit kan te maken hebben met de sociale isolatie en het verminderde gevoel van eigenwaarde dat gepaard gaat met de zichtbare symptomen van psoriasis.
Behandelingen
Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar voor psoriasis, waaronder crèmes, zalven en lichttherapie. Het is belangrijk om met een medisch professional te praten over welke behandeling het beste is voor jouw specifieke symptomen. Daarnaast zijn er ook nieuwe, veelbelovende behandelingen beschikbaar, zoals biologische geneesmiddelen die gericht zijn op het onderdrukken van specifieke delen van het immuunsysteem (2).
Leefstijlveranderingen
Leefstijlveranderingen kunnen ook helpen bij het verminderen van de impact van psoriasis op de mentale gezondheid. Gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging en stressmanagementtechnieken zoals yoga en meditatie kunnen allemaal helpen om de symptomen van psoriasis te verminderen en de mentale gezondheid te verbeteren. Er is ook wetenschappelijk bewijs dat bepaalde voedingssupplementen, zoals omega-3-vetzuren en vitamine D, kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en het verbeteren van de symptomen van psoriasis (3).
Zelfzorg
Zelfzorg is ook belangrijk bij het omgaan met de impact van psoriasis op de mentale gezondheid. Dit kan onder meer inhouden dat je goed voor jezelf zorgt, zowel fysiek als mentaal. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je tijd neemt voor jezelf, hobby’s beoefent en dingen doet waar je van geniet. Ook ontspanningstechnieken zoals mindfulness kunnen helpen om stress te verminderen en de mentale gezondheid te verbeteren (4).
Goed voor jezelf zorgen
Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen als je psoriasis hebt. Dit kan onder meer inhouden dat je een gezonde levensstijl hanteert, regelmatig beweegt, voldoende slaapt en stress zoveel mogelijk vermijdt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat stress een belangrijke rol kan spelen bij de ontwikkeling en verergering van psoriasis (1). Daarom is het belangrijk om stressmanagementtechnieken te leren, zoals mindfulness en meditatie.
Sociale steun
Sociale steun kan een belangrijke rol spelen bij het omgaan met psoriasis. Dit kan onder meer inhouden dat je praat met vrienden en familie over je aandoening en hoe deze je beïnvloedt. Het kan ook betekenen dat je steun zoekt bij een patiëntenvereniging of online supportgroepen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat sociale steun kan helpen bij het verminderen van stress en het verbeteren van de kwaliteit van leven bij mensen met psoriasis (2).
Huidverzorging
Het is belangrijk om je huid goed te verzorgen als je psoriasis hebt. Dit kan onder meer inhouden dat je een vochtinbrengende crème gebruikt om de huid te hydrateren en schilfers te verminderen. Het is ook belangrijk om overmatige blootstelling aan de zon te vermijden en je huid te beschermen met een zonnebrandcrème met hoge SPF.
Referenties
- Kimball, A. B., Jacobson, C., Weiss, S., Vreeland, M. G., Wu, Y., & Theobald, T. (2005). The psychosocial burden of psoriasis. American Journal of Clinical Dermatology, 6(6), 383-392. https://doi.org/10.2165/00128071-200506060-00004
- Sampogna, F., Gisondi, P., Melchi, C. F., Amerio, P., Girolomoni, G., Abeni, D., & IDI Multipurpose Psoriasis Research on Vital Experiences (IMPROVE) investigators. (2007). Prevalence of symptoms experienced by patients with different clinical types of psoriasis. British Journal of Dermatology, 157(1), 96-101. https://doi.org/10.1111/j.1365-2133.2007.07968.x
Conclusie
Psoriasis is een complexe auto-immuunziekte die niet alleen een fysieke, maar ook een mentale impact kan hebben op mensen die eraan lijden. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat psoriasis kan leiden tot depressie, angst en suïcidale gedachten en gedragingen. Gelukkig zijn er verschillende behandelingen beschikbaar, zoals crèmes, zalven, lichttherapie en biologische geneesmiddelen, en zijn er ook leefstijlveranderingen en zelfzorgtechnieken die kunnen helpen bij het verminderen van de symptomen en het verbeteren van de mentale gezondheid van mensen met psoriasis.
Referenties
- Dowlatshahi, E. A., Wakkee, M., Arends, L. R., & Nijsten, T. (2013). The prevalence and odds of depressive symptoms and clinical depression in psoriasis patients: a systematic review and meta-analysis. Journal of Investigative Dermatology, 133(12), 1542-1551. https://doi.org/10.1038/jid.2013.61
- Kimball, A. B., Gordon, K. B., Langley, R. G., Menter, A., Chartash, E.
- J., Valdes, J., & Puig, L. (2018). Safety and efficacy of ABP 501 in a randomized controlled trial of patients with moderate to severe plaque psoriasis. Journal of the American Academy of Dermatology, 78(2), 257-266. https://doi.org/10.1016/j.jaad.2017.08.007 3. Aghasi, M., Golpour-Hamedani, S., Taheri, S., & Khazaei, M. (2020). A systematic review on the efficacy of omega-3 fatty acids supplementation on the clinical response and biomarkers of inflammation in psoriatic patients. Clinical Nutrition ESPEN, 35, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2019.11.009
- Kabat-Zinn, J. (1982). An outpatient program in behavioral medicine for chronic pain patients based on the practice of mindfulness meditation: Theoretical considerations and preliminary results. General Hospital Psychiatry, 4(1), 33-47. https://doi.org/10.1016/0163-8343(82)90026-3
Zelfhulpgroepen in België en Nederland
België
- Psoriasis Liga Vlaanderen: Deze vereniging zet zich in voor mensen met psoriasis in Vlaanderen en biedt onder meer informatie, steun en advies aan patiënten. Website: www.psoriasis-vlaanderen.be.
- Association Belge du Psoriasis: Deze Franstalige vereniging biedt informatie, steun en advies aan mensen met psoriasis in Wallonië en Brussel. Website: www.psoriasis.be.
Nederland
- Psoriasispatiënten Nederland: Deze vereniging is de landelijke belangenorganisatie voor mensen met psoriasis en biedt onder meer informatie, steun en advies aan patiënten. Website: www.psoriasispatientennederland.nl.
- Huidpatiënten Nederland: Deze organisatie biedt ondersteuning aan mensen met allerlei soorten huidaandoeningen, waaronder psoriasis. Website: www.huidpatienten-nederland.nl.
- Psoriasis Federatie Nederland: Deze federatie vertegenwoordigt verschillende patiëntenverenigingen voor psoriasis in Nederland en biedt onder meer informatie, steun en advies aan patiënten. Website: www.psoriasisfederatie.nl.
Het kan ook nuttig zijn om lokale patiëntenverenigingen te zoeken in je eigen regio. Zij kunnen ondersteuning bieden en helpen bij het vinden van de juiste zorg en behandeling.