De zon vriend en vijand

Waarom de zon zowel vijand als vriend is

We hebben de zon nodig maar anderzijds kan ze ook veel schade aanrichten. Dit geldt eveneens voor psoriasispatiënten. Zij hebben de zon ooh zo nodig maar teveel zond kan de fragiele huid net aantasten en de aandoening erger maken.

Lees ook het artikel:

 * Met welke geneesmiddelen ga je niet in de zon

* Psoriasiskuren: Dode zee en verwenkuren

* Psoriasisbehandeling die werkt

Zonwerking bij planten

Zet op een hete zomerdag een kas- of kamerplant in de felle zon, en u heeft alle kans dat ze wegkwijnt. Ja, de zon beschikt over een buitengewoon sterke straling. Het is in feite een bundeling van verschillende soorten stralen, precies zoals een kabel uit verscheidene draden bestaat, die elk een andere frequentie hebben. Deze bundel zonnestralen stelt hoge eisen aan zowel planten als aan mens en dier. Er treedt dan een te hoge spanning op, die op den duur hitte produceert, hetgeen weer tot verbranding kan leiden. Zo’n storende invloed kan zich ook bij zieke planten voordoen. Figuurlijk gesproken daalt de spanning door de ziektetoestand. In plaats dat de zonne-energie de plant helpt en oplaadt, wordt ze erdoor vernietigd. Planten die beschadigd, of wormstekig zijn, of die sterk door insecten zijn aangetast, kunnen daarom maar beter helemaal niet aan de zon worden blootgesteld.

Zonwerking bij dieren

Dieren schijnen de werking van de zon instinctief te kennen: u zult zieke dieren nooit in de zon zien liggen. Ze gaan de zonnestralen liever uit de weg en rusten uit in de schaduw. Ook de zieke mens behoort te weten dat hij niet zo maar naar willekeur in de zon kan liggen. Onder bepaalde omstandigheden moet hij dit zelfs met de dood bekopen. Zo is een kennis van ons die aan verhoogde bloeddruk leed, aan een zonnesteek overleden. Zij werkte zonder enige hoofdbedekking in de felle zon en werd door de warmte bevangen. Elk jaar weer doen zich honderden van zulke gevallen voor. Wetenschappelijk is het al lang bewezen dat tijdens een hittegolf duizenden mensen sterven zowel jong als oud.

Ook patiënten met een actieve of oude tuberculose dienen zich voor langdurig zonnebaden te hoeden. In de winter kan de zon, als gevolg van weerkaatsing door de sneeuw, een nog sterker effect hebben dan ’s zomers.

Onder invloed van sterke zonnestraling kan een haard-reactie optreden, terwijl de overmatige bloedtoevoer of hyperemie zelfs een bloeding kan veroorzaken. Dit kan voor de patiënt zeer ernstige gevolgen hebben en onder bepaalde omstandigheden zelfs tot de dood leiden.

Ontstoken lichaamsdelen en sluimerende haarden aan de lymfklieren, moet men nooit aan sterke zonnestraling blootstellen. Ze kunnen daardoor acuut worden en zelfs levensgevaarlijke reacties oproepen.

Voorzichtigheid voor de zon geboden

Ook als u gezond bent moet u niet zo maar even gaan zonnebaden. Gun uw lichaam de tijd om aan de zon te wennen, en houd het eerste zonnebad kort. Dit geldt ook voor psoriasispatiënten. Bedenk bovendien dat het beter is zich in de zon te bewegen dan er roerloos in te bakken. Zonnebaden in de halfschaduw zijn, niet alleen voor zieken, maar ook voor gezonde mensen beter. In de laagvlakte heeft de zon ‘s winters weinig kracht, en het is misschien mede daardoor dat steeds meer mensen er de voorkeur aan geven hun wintervakantie in de bergen door te brengen. Het is niet ongewoon om jonge vrouwen midden in de met sneeuw bedekte bergen in badpak te zien zonnebaden. Ze hopen zo door de combinatie van sneeuw en zon nog bruiner te worden dan in de zomer. Wat een troost zou er in deze ijverige pogingen kunnen schuilen voor de gekleurde bevolking van onze aarde! Zij immers doen, om aan de verachtelijke blikken van sommige blanken te ontkomen, alle mogelijke moeite om het omgekeerde te bereiken: zo blank mogelijk lijken.

Heeft u de woestijnbewoners wel eens met eigen ogen gadegeslagen? Het zou u verbazen te zien hoe zij zich tegen de directe zonnestralen beschermen. Ondanks de hitte, lopen ze in lange wollen gewaden en dragen van die typische hoofdtooisels. Nu kan het in de woestijngebieden ’s nachts behoorlijk koud zijn, maar dat is niet de enige reden waarom zij zulke kleding dragen. Het biedt hen niet alleen bescherming tegen de kou, maar vooral ook tegen de hitte. Maar zelfs al zou u onder hen sommigen halfnaakt of naakt zien rondlopen, het is voor deze kleurlingen veel minder gevaarlijk dan voor ons. Hun donkere huidskleur neemt slechts een deel van de zonnestralen op.

Wie de gaven van de natuur naar waarde weet te schatten, kent ook de waarde van de zon als een krachtbron. Voorzichtigheid blijft echter geboden. Ieder jaar opnieuw herinneren tal van incidenten, vaak met tragische afloop, ons aan de noodzaak eerst grondig vast te stellen hoe we de zon wel en niet moeten benutten. Zoals bij elke andere therapie, moeten we ons richten naar onze persoonlijke omstandigheden, en de dosering individueel vaststellen ook voor mensen met psoriasis. Bij therapeutische toepassing van water bijvoorbeeld, hangt het van onze persoonlijke constitutie af of dit koud of warm moet zijn. Wie zal er nu voor een fysische behandeling kiezen, als hij door het innemen van geneesmiddelen betere resultaten kan bereiken of omgekeerd? Een vijf minuten durend zonnebad kan heilzaam zijn, en een periode van één uur rampzalig, vooral wanneer wij toch al ziek zijn. Wat de zon betreft, wij zijn nu eenmaal geen natuurmensen, en kunnen ons dus derhalve niet veroorloven wat zij zich veroorloven. Wij hebben niet van jongsaf onder alle mogelijke weersomstandigheden in ons blootje rondgestapt. In plaats daarvan hebben wij ons al generaties lang in verwarmde gebouwen en woningen kunnen ophouden en ons ook buiten beschermd door het dragen van dikke kleren. Wij zijn niet zo gehard, maar eerder een soort kasplantje. Het is dan ook logisch dat we ons niet, zonder enige bescherming, lange tijd achtereen aan de zon kunnen blootstellen. Neem daarom geen risico’s, het kan u duur komen te staan.

Gevaren bij grote hitte

Een man vertelde mij ooit dat niets onverstandiger was dan met zo’n hitte ijskoud water te drinken. Dit zou, net als zoete dranken, de dorst alleen maar heviger maken. Bovendien was het slecht voor de gezondheid, zo zei hij. Ik moet toegeven dat ik dit destijds betwijfelde, maar gaandeweg heeft de ervaring hem in het gelijk gesteld. Bij grote hitte lessen hete dranken of sappige vruchten de dorst het beste. Het snel naar binnen werken van ijskoude dranken kan zelfs een verkoudheid of slijmvliesontsteking veroorzaken. Het is bovendien dringend noodzakelijk om zowel bij hevige kou als bij grote hitte door de neus te ademen. Wij hebben in onze neus namelijk een ingebouwde temperatuurregelaar, die ‘s winters verwarmt en ‘s zomers koelt.

Nuttige tips

Woestijnbewoners blijven zelfs bij aanhoudende hitte gezond, en dit maakt het alleszins de moeite waard om eens te zien hoe zij dit klaarspelen. Het zit hem niet alleen in de hete drankjes, maar vooral ook in het dragen van juiste kleding. U zult een woestijnbewoner niet in badpak of in dunne kleren zien lopen. Integendeel, hij hult zich in wijde, wollen, op een mantel lijkende gewaden. Hij voelt zich hier zichtbaar goed bij en schijnt van de hitte en de krachtige zonnestralen veel minder last te hebben dan wij. Het is zelfs waarschijnlijk dat hij, ondanks (of dank zij) die kleren, niet of nauwelijks transpireert. Wij realiseren ons vaak onvoldoende hoezeer de krachtige zon ons kan schaden. Niet alleen een zonnesteek, maar ook verbrandingen kunnen, met name aan het perifere zenuw- en vaatstelsel, langdurige of zelfs blijvende schade toebrengen. De woestijnbewoners dragen meestal een hoofdbedekking, en werken bij voorkeur in de vroege morgen of de avond. Al deze waarnemingen leren ons dat ook wij voorzichtig moeten zijn. De straling van de zon is in de bergen krachtiger dan in het laagland of aan de zee. Bewoners van de laag gelegen gebieden houden het op grote hoogten dan ook minder goed uit. Hoe het ook zij, we moeten onze beperkingen leren kennen.

Korte, indirecte zonnestralen zijn beter, en hebben meer geneeskracht dan het felle zonlicht. Beweging in de halfschaduw is voor ons een gezond luchtbad. Hartpatiënten en personen met verhoogde bloeddruk mogen zich niet aan grote hitte of krachtige zonnestralen blootstellen: dit zou onder bepaalde omstandigheden zelfs dodelijk kunnen zijn. Vermijd bij grote hitte een té sterke afkoeling. Een bad in te koud water — zoals in een bergmeer of in een rivier die gletsjerwater met zich meevoert — kan gevaarlijk zijn. Drink geen ijskoud water. Het kan een te snelle afkoeling veroorzaken. Neem op uw zomerse trektochten altijd een flesje Molkosan in uw rugzak mee. Mocht u in de bergen noodgedwongen bronwater moeten drinken voeg er dan wat Molkosan aan toe. Drink deze suikerloze dorstlesser dan langzaam en slokje voor slokje en goed met speeksel vermengd. U voorkomt hierdoor niet alleen een sterke afkoeling, maar u heeft hiermee bovendien een uitstekende dorstlesser — veel beter dan welke koele zoete drank dan ook.