Omgaan met stress

Bij het leren omgaan met stress zijn twee zaken van belang: dat u leert hoe u zich moet ontspannen en dat u uw gedrag zo kunt veranderen dat u stress kunt verminderen of vermijden.

Stress en ontspanning

Ontspanning doet stress verminderen doordat het uw geest afleidt van stressveroorzakende gedachten. Ontspanning kan ook dat deel van het zenuwstelsel activeren dat ingaat tegen de vlucht- of vechtreactie. Bewust leren ontspannen is zeer de moeite waard, hoewel het wel degelijk enige oefening vereist en het enige tijd duurt voordat men het echt kan.

Als een alternatief op de fysieke ontspanning, kunt u ook leren uw fantasie te gebruiken. Stel u bijvoorbeeld een mooi en vredig stukje natuur voor, probeer alle kleuren precies voor de geest te halen, de geuren te ruiken en de geluiden te horen die erbij horen en probeer dat beeld 10 tot 15 minuten vast te houden. Ook kunt u technieken proberen als meditatie, yoga, massage, autogene training.

Als het erom gaat stress werkelijk te verlichten en om de algehele lichamelijke gezondheid te verbeteren, spelen lichaamsbeweging, voedingswijze en slaap een belangrijke rol. Mensen worden in het algemeen zo in beslag genomen door hun drukke leven en alle serieuze taken die ze daarin moeten vervullen, dat ze eigenlijk nooit meer kunnen spelen. Zorg er dus voor dat u heel vaak dingen doet alleen maar omdat u ze leuk vindt. Dat kan gewoon een wandeling zijn door het bos of in een park.

De sleur doorbreken

Het doorbreken van sleur verminderd spanningen die verbonden zijn aan onze eigen persoonlijke routinematige handelingen. Probeer bijvoorbeeld eens naar huis te gaan langs een andere route. Koop eens een klein cadeautje voor uzelf of voor iemand van wie u houdt, op uw weg naar huis. En als u dan thuis komt, doe dan niet altijd precies hetzelfde. Hetzelfde geldt voor de weekends; ook dan is het helemaal niet nodig een vast programma af te werken. Verzin zo vaak mogelijk iets nieuws, ook de rest van het gezin zal daarvan profiteren. Over het algemeen is het zo dat hoe actiever u bent, hoe beter u stress de baas kunt. De mogelijkheden zijn talloos en we sommen er zo maar enkele op: wandelen, zingen, etalages kijken, zonnebaden, koken, schilderen, tuinieren, naar een concert gaan. Niet dat u altijd wonderen van deze dingen kunt verwachten, maar het is zeker dat als u niets doet, er niets verandert.

Anderen helpen door middel van vrijwilligerswerk, is ook iets waarmee u stress kunt verlichten. Dit is niet omdat het aanhoren van anderen die misschien grotere problemen hebben, u helpt de uwe draaglijker te maken (hoewel dat natuurlijk zeker het geval kan zijn), maar het is vooral omdat u op die manier weer op een andere wijze in de maatschappij bezig kunt zijn en talenten kunt gebruiken die anders misschien ongebruikt blijven liggen. Als u echter vrijwilligerswerk gaat doen, waarin u juist weer spanningen tegenkomt, is het alleen maar verstandig om er gewoon mee te stoppen.

Stoom afblazen is een goede manier om spanning te verlichten en het is waarschijnlijk niet zo toevallig dat mensen die de dingen opkroppen, vaak juist de mensen zijn die het meeste te lijden hebben van lichamelijke kwalen die in relatie staan met stress. Maar als u echt af en toe tekeer moet gaan, vertel de anderen dan ook dat het niet tegen hen is bedoeld, maar dat u gewoon af en toe uw woede en frustratie moet luchten. Een van de beste, maar zeker ook de moeilijkste manieren om stress te verlichten, is dat u uw eigen reacties op de dingen die gebeuren verandert.

Praten in jezelf

Als u wel eens naar kinderen hebt gekeken die met een bepaald karweitje bezig waren, zoals het strikken van hun schoenveters, dan hebt u misschien wel eens gemerkt dat ze intussen steeds tegen zichzelf praten. Want zonder dat is het karweitje voor hen eigenlijk veel te moeilijk. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat dit bij volwassenen ook werkt, vooral wanneer ze dan niet in zichzelf gaan zitten mopperen, maar zichzelf positief toespreken. Belangrijk is dat u zich concentreert op de gemakkelijke en prettige aspecten van het probleem en niet op de moeilijke of onaangename kanten ervan.

Veel dingen die we meemaken, wekken bij ons spanningen op. Het zijn niet zozeer de gebeurtenissen zelf, als wel de manier waarop wij ze interpreteren. En die manier is weer voor een groot deel afhankelijk van onze oordelen en onze verwachtingen. Die hebben wij voor een deel weer van onze ouders, van onze onderwijzers of van onze vriendjes van vroeger, maar de meeste zijn ons toch wel opgelegd door cultuur en maatschappij.

Herkent u ze ook bij uzelf?

• Ik moet de dingen goed doen en daarmee de goedkeuring winnen van de mensen die volgens mijn idee voor mij belangrijk zijn.
• Ik moet het iedereen naar de zin maken.
• Geluk is afhankelijk van de omstandigheden waarin ik verkeer.
• Het leven moet bij rechtvaardig behandelen. Anderen moeten me belonen en me steunen bij alles wat ik doe.

  

• Voor elk probleem bestaat een duidelijke oplossing.
• Ik mag geen fouten maken. Ik mag nooit falen.
• Samen met deze oordelen, ofwel deze fabeltjes, komen de verwachtingen. Hoeveel mensen denken bijvoorbeeld dat anderen altijd eerlijk en redelijk tegen hen moeten zijn. 

De invloed van verwachtingen

Stress is altijd het gevolg van ons geloof in die fabeltjes. Als u het gevoel hebt dat u de goedkeuring moet verdienen van de mensen om u heen, dan zult u er heel wat tijd aan spenderen om te doen wat die andere mensen willen, of tenminste dat wat u denkt dat ze willen. Omdat het nu eenmaal onmogelijk is om het iedereen naar de zin te maken, zult u altijd inconsequent en willekeurig handelen. En wat nog belangrijker is, u zult voortdurend worden gefrustreerd.

Als u gelooft dat uw geluk afhankelijk is van dingen buiten uzelf, dan zult u heel wat tijd verspillen in het najagen van dat geluk en het nooit vinden. Alles wijst er immers op dat geluk iets is dat uit onszelf moet komen. Ook zult u heel erg teleurgesteld raken als u denkt dat het leven u altijd rechtvaardig hoort te behandelen. En stress zal dagelijks uw deel zijn wanneer u dan bij de pakken neer gaat zitten om uzelf te beklagen. Het idee dat er voor elk probleem altijd een oplossing is, betekent dat u heel wat tijd kwijt zult zijn om zo’n oplossing te zoeken, die vaak niet bestaat.

Als u nooit fouten wilt maken, betekent dat dat u uw hele leven zult doorbrengen met controleren en nog eens controleren. Het betekent ook dat u nooit zult willen toegeven dat u een fout maakt. En als u denkt dat u nooit mag falen, dan is de kans des te groter dat u het zult doen.

Om de stress die door zulke verwachtingen teweeg wordt gebracht, te verminderen, kunt u beter de realiteit aanvaarden en er het beste gebruik van maken. Probeer dat stap voor stap. Vraag u eerst af welke dingen eigenlijk ‘moeten’ of ‘horen’ en schrijf ze allemaal eens op. Kijk er dan nog eens kritisch naar en vraag u af: Waarom denk ik toch zo. Is het zo erg als ik niet voldoe aan zo’n regel?

Verbeter uw leefwijze.

Stel uzelf de volgende vragen. Gebruik de antwoorden als een basis om uw leefwijze te herzien en spanning te verminderen.

• Wat zou ik op dit moment graag willen doen?
• Hoe gebruik ik mijn vrije tijd? Is dat wel in overeenstemming met wat ik prettig vind?
• Wie zijn mijn echte vrienden? Zie ik hen wel vaak genoeg? Breng ik te veel tijd door met mensen die me onder spanning zetten?
• Welke bezigheid zou ik eraan kunnen geven om iets te gaan doen wat ik erg graag wil?
• Doe ik liever iets wat ik behoor te doen dan iets dat past bij mijn natuur en mijn persoonlijke voorkeuren?
• Ben ik gelukkig met mijn werk?
• Leef ik met de juiste partner?
• Houd ik van mezelf en van hoe ik eruitzie?
• Zou ik niet beter naar het platteland (of juist naar de stad) verhuizen? Zou dit praktisch uitvoerbaar zijn?
• Is mijn leven te druk of is het juist niet druk genoeg?
• Als ik naar het verleden kijk, welke activiteiten en relaties zijn dan de beste geweest?
• Welke van mijn dromen zou ik echt kunnen waarmaken en welke moeten dromen blijven.

Het volgende dat u doet is dat u al deze regels nog eens kritisch bekijkt en ze afzwakt, zodat ze wat meer met de redelijkheid overeenstemmen.

Het oplossen van problemen

Het eerste punt als het erom gaat problemen op te lossen die stress opwekken, is dat we die problemen duidelijk definiëren. Vraag u af of een bepaald probleem in verband staat met een speciale situatie of dat het een reactie is die u altijd vertoont. Bijvoorbeeld: kunt u nooit tegen kritiek of kunt u alleen maar niet tegen kritiek als die komt van bepaalde mensen? Probeer ook eens na te gaan waarom mensen op een bepaalde manier reageren en denk niet altijd dat het uw schuld is als ze zich op een bepaalde manier tegen u gedragen. U kunt dan een grote hoeveelheid mogelijke oplossingen verzinnen, waarbij u die oplossingen verwerpt waarvan u al eerder gemerkt hebt dat ze niet werkten. Maak uzelf niet wijs dat een bepaalde oplossing altijd moet werken wanneer u zelf maar alles op alles zet.

Vraag u ook eens af hoe anderen reageren, wanneer ze voor iets dergelijks geplaatst waren. Niet alleen komt u daardoor misschien op een idee, maar u leert er ook een beetje afstand door nemen. Zet dan alle mogelijkheden die u hebt bedacht eens op een rijtje en kijk wat het meest in aanmerking komt. Houdt ook bij wat de resultaten zijn en wanneer er iets niet lukt, gebruik dat gegeven dan bij het zoeken naar iets anders.

Fouten leren maken

Wie niet waagt, die niet wint, maar niemand kan altijd winnen. Zo is het leven nu eenmaal. Er zijn mensen die wanneer ze niet winnen in een toestand terugvallen van aangeleerde hulpeloosheid waarin ze ook hun geloof verliezen dat ze ooit nog in staat zullen zijn het beter te doen. Mensen die erg gevoelig zijn aangaande mislukkingen, hebben de neiging situaties belangrijker te oordelen voor hun gevoelens van eigenwaarde dan ze in werkelijkheid zijn. En jammer genoeg zijn ze ook vaak bang anderen om hulp of om een gunst te vragen en op die manier wordt de kans om te slagen uiteindelijk nog kleiner.
Als de manier waarop u op dingen reageert uw moeilijkheden niet oplost, verander dan die manier. Alleen u kunt uw eigen gedrag veranderen.

Herzie uw leefwijze

Een slechte organisatie kan tot stress leiden, zowel thuis als op het werk. Gebruik daarom deze tips.

• Stel prioriteiten. Dit betekent dat u alles wat u doet realistisch moet bekijken, zowel thuis als op het werk en alles naar zijn waarde moet schatten.
• Zie af van een aantal activiteiten of besteed er minder tijd aan. Daarbij zult u ongetwijfeld hier en daar een compromis moeten sluiten.
• Maak opgaven die te ingewikkeld zijn, wat eenvoudiger of delegeer ze aan iemand anders.
• Ga niet in op onredelijke eisen. U hoeft niet te voldoen aan de dromen en verwachtingen van andere mensen. U kunt daar gewoon zelf voor kiezen.
• Bekijk welke eisen aan u worden gesteld, vanuit uzelf komen. Kijk er nog eens kritisch naar en beslis dan welke belangrijk zijn.
• Maak een lijst van prioriteiten en zaken die nog moeten worden gedaan. Stel, ook de volgorde vast waarop u een en ander wil doen en voor welke taken u hulp nodig hebt van anderen. Maak een realistische schatting van de tijd die ter beschikking zult hebben om iedere taak te volbrengen.
• Maak een lijstje van alle personen aan wie u om hulp kunt vragen, hetzij nu of in periodes van stress.

Voedingssupplementen

Wil je toch op zoek gaan naar een voedingssupplement dat kan ingezet worden om beter te slapen en een betere gemoedstoestand te bewaren. Saffraan uit krokussen helpt je daarbij. Bepaalde etherische oliën zoals Echte kamille en Echte lavendel worden in de aromatherapie gebruikt om rust te brengen.