Smeerwortel of Symphytum officinalis

De smeerwortel (Symphytum officinalis) kunt u vaak in de buurt van boerderijen aantreffen, al moet ik zeggen dat aan deze plant meestal nauwelijks enige aandacht wordt geschonken. Toch bezit deze plant bijzondere eigenschappen waarvan we een nuttig gebruik kunnen maken.

Smeerwortel toepassingen

Niet voor niets wordt hij in de volksmond ook wel ,,heilbeen” of „heelwortel” genoemd, want men heeft hem reeds in de oudheid voor het genezen van wonden (ook psoriasis ontstekingen (1)), breuken en vooral beenbreuken gebruikt. En dit is ook terecht, want de smeerwortel bespoedigt de vorming van nieuwe botcellen, zodat hij het lichaam bij het herstel van weefselbeschadiging uitstekende diensten bewijst. Zeer waarschijnlijk is deze werking toe te schrijven aan het feit dat hij 0,8 tot 1% allantoïne bevat. Het is bekend dat deze stof de epitheelvorming en de granulatie bevordert. Tevens bevat de smeerwortel choline, enige onbekende stoffen die de genezing schijnen te bevorderen.

Bij beschadigingen aan het beenvlies, etterende zweren, slecht genezende wonden en beenzweren heeft smeerworteltinctuur een uitstekende werking. Ook tegen jicht bestaat er voor de uitwendige behandeling geen beter middel dan de smeerwortel, die men rauw geraspt op de door jicht aangedane plekken legt. Wie niet over verse planten beschikt, kan ook de smeerworteltinctuur gebruiken. Deze leent zich bovendien speciaal voor de bestrijding van neuralgische pijnen, in het bijzonder de onaangename aangezichtspijnen.

Aangezien de in het wild groeiende Symphytum of smeerwortel een sterke werking op het centrale zenuwstelsel kan uitoefenen, doet u er goed aan er slechts kleine hoeveelheden van te gebruiken.

Type smeerwortel

Er zijn verschillende soorten smeerwortel in de natuur te vinden: Symphytum asperum, of asperrimum, die overwegend in de Kaukasus voorkomt, alsook Symphytum peregrinum, die voornamelijk in de Oekraïne wordt aangetroffen. Van Armenië tot voorbij het noorden van Iran komt Symphytum orientalis het meest voor. De bladeren van deze drie Symphytumsoorten zijn heel anders van samenstelling dan de bladeren van de bij ons voorkomende soort. Terwijl onze smeerwortel door het vee wordt gemeden, worden deze drie Symphytumsoorten juist graag door het vee gegeten, vooral door varkens. De bladeren van deze drie Symphytumsoorten, alsook van de Siberische Symphytum zouden zelfs vitamine B12 bevatten. Evenals de wortels bevatten ook de bladeren geneeskrachtige slijmstoffen, zij het in niet zo rijke mate. In Amerika worden de bladeren van de genoemde drie Symphytumsoorten zelfs voor salades gebruikt.

Toepassingen

De toepassing van smeerworteltinctuur geschiedt door deze licht in de huid te wrijven; we mogen bij jicht immers geen krachtige massage uitvoeren. Hetzelfde geldt bij ontstekingen en beschadigingen van het beenvlies. Het is nuttig om naderhand nog een leemomslag of een kompres van verse smeerwortel-, kool-, reuzenzuring- of guldenroedebladeren op de pijnlijke plaatsen aan te leggen.

Smeerworteltinctuur kan ook inwendig worden gebruikt. Dit is vooral aan te bevelen bij beenbreuken en allerlei verwondingen, alsook vóór en na operaties. Zodra het verband en de hechtklemmetjes zijn weggenomen, kunt u ook nog een uitwendige behandeling met smeerworteltinctuur toepassen door het verse litteken er heel licht mee in te smeren. De definitieve genezing zal daardoor sneller tot stand komen.

Het is dus goed de waarde van de smeerwortel niet te onderschatten en deze door toepassing van andere kleine hulpmiddelen nog te vergroten.

Smeerwortelzalf maken voor psoriasis te ondersteunen

Psoriasispatiënten kunnen zelf een zalf maken voor uitwendig gebruik. Wat hebben we nodig?

halve kop bijenwas (houdt de huid gehydrateerd)
2 koppen zuivere olijfolie (of kokosolie, amandelolie en hennepolie)
2 eetlepels verse smeerwortelbladeren

Meng de kruiden met de olie en zet het gedurende 30 minuten op een zacht vuurtje. De actieve bestanddelen trekken nu in de olie. Zeef de olie.

Doe de bijenwas in een apart pannetje en laat deze smelten. Voeg er de gezeefde olie aan toe en roer dat het een homogeen mengsel wordt. Giet het mengsel in kleine potjes en laat volledig afkoelen. Deze is nu klaar voor gebruik.