Biologische voeding: definitie
Iets wat me al een tijdje heeft bezig gehouden: Wat is biologische voeding? Want soms lijkt het wel of iedereen ineens biologische producten verkoopt maar is dat ook zo? En wat houdt dat juist in?
Op deze website wil ik mensen overtuigen om gezonder te eten. Maar betekent dit ook dat je meer biologisch moet gaan eten? Biologische voeding wordt wel eens omschreven als: voeding die via een natuurlijk productiesysteem tot stand is gekomen en die de kringloop van dieren en planten meer respecteert. Maar die definitie is nogal omslachtig en de term bio komt niet overeen met wat de klant hierover denkt. Het is bijvoorbeeld niet zo dat scharreleieren komen van kippen die hele dag lekker mogen rondlopen op een stukje grasweide. De kippen krijgen dan wel meer ruimte en bij wijze van spreken vrije tijd om even rond te scharrelen, maar dat beeld komt niet overeen met wat de klant denkt. En dat is vaak ook het probleem. Gebruikers kennen de wetgeving omtrent Bio niet maar de bedrijven pakken er wel lekker mee uit.
Een ander voorbeeld is ‘Bio’ honing. Maar is dan alle honing niet bio? Moeilijk te geloven dat er ook honing bestaat die niet biologisch is. In Nederland is het bijna niet mogelijk om biologische honing te produceren. Hoe komt dat? Biologische honing is honing die bijen geproduceerd hebben in een straal van 5 tot 7 km waar geen industrie of GMP producten geproduceerd worden? De bijen moeten ook op een natuurlijke wijze kunnen overwinteren en krijgen geen suikerwater als voedsel toegediend maar gebruiken de eigen geproduceerde honing. ‘Niet biologische honing’ kan dus letterlijk van suikerwater gemaakt zijn. Daarom wordt honing met het merk biologisch geïmporteerd vanuit het buitenland waar de regels van Biologische voeding ook heel anders liggen. We hebben dus het Belgische, Duitse, Nederlandse, Franse privélabel etc. Gelukkig hebben we dan ook nog het Europees label die aanduidt dat alle producten die dit label dragen, aan bepaalde voorwaarden moet voldoen.
Biologische voeding kan dus omschreven worden als voeding die afkomstig is van een biologische teelt die het gebruik van synthetische stoffen beperkt en waar rekening wordt gehouden met het welzijn van dier. Men probeert bij biologische voeding de inpakt op het milieu te beperken hoewel dat niet altijd mogelijk is.
Wat doen landbouwers?
Om zo weinig mogelijk chemische meststoffen te gebruiken, gaan landbouwers de gewassen laten roteren. Dat wil zeggen dat er nooit dezelfde gewassen achtereenvolgens geteeld worden. Op die manier kunnen ze landbouwgrond langer vruchtbaar houden. Verder gebruiken ze ook natuurlijke meststoffen om de grond gezond te houden.
Er wordt geen gebruik gemaakt van pesticiden en synthetische meststoffen. Wel is het zo dat de term biologisch op 95% van het product beslaat. De 5% rest hoeft niet biologisch van aard te zijn. Maar ook hier bepaald de wet welke additieven dat dan mogen zijn.
Voorbeeld: Tomaten
Voor de teelt van de conventionele tomaten, worden er pesticiden en kunstmeststoffen gebruikt. Meestal worden de tomaten enkel in serres gekweekt.
Voor biologische tomaten is dit dan het tegenovergestelde. Daarbij worden er bijkomende controles uitgevoerd en moet men een lastenboek bijhouden. De teelt kan zowel in serres als in volle grond gebeuren.
Wat doen vleesproducten?
Wanneer me mogen spreken over biologisch vlees, moeten ook de vleesproducten zich aan een aantal voorwaarden houden. Het dier staat hier centraal. Het welzijn van het vee moet gegarandeerd zijn. Ze krijgen meer ruimte (hoewel dit nog steeds beperkt is) en ze worden enkel gevoederd met biologische dierenvoeding die niet chemisch behandeld werd. Dus zonder hormonen en additieven.
Voorbeeld: Varkensvlees
Volgens de gangbare methoden zouden hormonen eveneens niet toegelaten zijn.
Volgens de biologische methode zou het varken 100% biologische voeder moeten krijgen. Daarbij hebben de dieren meer ruimte dan bij de gangbare methodes. Er moet eveneens een lastenboek worden opgemaakt en de processen worden via strengere controles onderzocht.
Nu, hoewel het vlees biologisch zou zijn, zijn er hoogst waarschijnlijk andere technieken om er voor te zorgen dat vlees minder vlees bevat dan zou moeten. Boorbeelden: het toevoegen van meer bloem in bereide gerechten, het toevoegen van meer water om het gewicht van vlees te verhogen, etc. Wanneer er gaten zijn in het maas, worden die gaten zeker gevonden. Het woord biologisch geeft vaak een vertekend beeld.
De groeiende belangstelling
De consument krijgt steeds meer belangstelling in biovoeding. En waarom is dat? Omdat de consument steeds meer belangstelling krijgt voor dierenwelzijn, de eigen gezondheid, de sociale aspecten en het milieu. Maar zoal ik reeds hierboven vermeld heb, strookt dit niet altijd met wat de consument echt wilt. Toch is het zo dat wanneer men kiest voor biologische voeding, men altijd de beste keuze maakt wanneer we spreken over gezonde en MEEST natuurlijke voeding. Wanneer men kiest voor biologische voeding, kiest men ook voor voeding met meer vitaminen en mineralen (anti-oxidanten, vitamine C, omega 3).
De belangstellende consument bestaat uit een groep: alleenstaanden, gepensioneerden, hoger opgeleiden en welstellenden. Het zijn dan ook de supermarkten en de kleinere speciaalzaken die vooral op het label: bio, ecologisch, organisch inspelen.
Fraude?
Hoewel er sterke controles uitgevoerd worden wegens fraude in teelt- en productieprocessen, kan het nog altijd zijn dat bepaalde bedrijven door de mazen van het net doorkomen. Maar dat is natuurlijk met veel zaken zo. Daarnaast is het mogelijk dat er in voeding meer synthetische producten terug vindt dan zou mogen. Dat hoeft niet perce met het teelt- of productieproces te maken maar met de algemene vervuiling van de natuur.
De prijs?
Wat is de prijs die we betalen voor biologische voeding en is dat ook gegrond? Wanneer men bijvoorbeeld biologisch teelt, zou de opbrengst ongeveer 20% lager liggen. Dat wordt dan natuurlijk doorgerekend naar de consument. De mindere opbrengst wordt bepaald door de afwezigheid van pesticiden waardoor een deel van de teelt verloren gaat of beter gebruikt wordt voor bijproducten. Ook dieren die meer ruimte krijgen, zijn dus duurder aangezien hier meer oppervlakte grond voor nodig is. Onkruidverdelgers worden vermeden en vervangen door mechanische (of thermische) verwijdering. Ook de bijkomende administratieve verplichtingen maken daarbij dat bio-voeding duurder is.
Wanneer we prijzen gaan vergelijken, is biologische voeding ongeveer 1,3 tot 3,5 maal duurder.
Ik ben tot op de dag van vandaag mijn moeder dankbaar dat ze mij geleerd heeft om biologische producten te gebruiken. Ik heb het dan over 30 jaar geleden, toen biologische producten nog niet makkelijk verkrijgbaar waren. Als ik je artikel lees dan denk ik dat de voordelen duidelijk naar voren komen en het enige nadeel ook. Voor mij is het enige nadeel namelijk de prijs, maar jammer genoeg is dit een nodige kosten post die moeilijk te verlagen is. Wat ik nog eventjes zou willen toevoegen is dat bepaalde biologische voedingsmiddelen makkelijk te herkennen zijn. De groentes en het fruit ziet er nooit zo “mooi” uit als de bespoten versie. Dit is jammer genoeg een reden voor sommige mensen om ze niet te kopen. Ik zou een ieder willen aanraden om het toch eens te proberen zodat je niet alleen met je ogen vergelijkt maar ook met je smaak. Je zult verteld staan van het verschil. Het is gewoon lekkerder. Ik neem aan dat je het hiermee eens bent? Vindt je dat er ook niet wat voor valt te zeggen om onze eetgewoontes aan te passen aan wat er in Nederland verbouwd en geproduceerd kan worden? Ook als dit betekend dat we dus geen honing kunnen eten? Ik denk dat er genoeg andere alternatieven zijn. Geïmporteerde producten ook al zijn ze biologisch zijn natuurlijk nooit echt natuurvriendelijk!
Ik denk dat het heel moeilijk is om een onderscheid te maken tussen biologische en niet biologische voeding. Soms zitten de vergifstoffen overal rondom ons. Dus ook al heb je een eigen moestuin met met groentjes en fruitboompjes, dan nog zal wel iemand vertellen dat uw grond kankerverwekkend is. Of dat je beter geen regenwater meer gebruikt want dat zit vol gevaarlijke stoffen van uit de lucht.
Zo ben ik ook voorstander van superfoods maar op dit moment wordt dat echt uitgemolken. Een leuke reportage hiervan:http://www.knack.be/nieuws/superfoods-zijn-misleidend-video/video-iwatch-620923.html Als je al daadwerkelijk gezond bent, moet je niet 600 euro uitgeven om nog gezonder te leven.
En als we daar alles over gezegd hebben, dan kunnen we praten over de suiker- en de vettaks. Waarom moet dat meer kosten? Misschien hadden ze de gezonde voeding gewoon goedkoper kunnen maken in plaats van het ‘afvaleten’ duurder te maken. Maar daar kunnen we ook nog oneindig over discussiëren.
Naar mijn mening zijn eigen gekweekte groenten en fruit nog altijd het beste. Het ziet er niet uit maar het smaakt heerlijk. Nu in deze tijd is dat haast onmogelijk geworden. Dan heb je nog de lokale boeren waar je groeten en fruit kunt gaan halen. Op die manier stimuleer je ook de lokale economie. Als laatste alternatief gewoon verse groeten en fruit kopen in de supermarkt. Ik ben voor bio maar het moet wel bio zijn! Ik ga ook wel eens naar de Oxfam of ander biowinkel omdat die dan weer mensen in ontwikkelingslanden steunen.